John Archibald Purves’in tasarladığı Dynasphere, tek tekerlek içinde yolcu taşıyan antik bir monowheel denemesi. Hem sıra dışı tasarımı hem de hayal gücü yüksek vizyonuyla otomotiv tarihine geçti.

John Archibald Purves tarafından 1930’da geliştirilen Dynasphere, monowheel konseptini gerçek dünyaya taşımayı amaçlayan radikal bir tasarımdı. (Purves’e ilham olan kaynaklardan birinin Leonardo da Vinci’nin monowheel eskizi olduğu söylenir.) 

 Teknik Özellikler & Çalışma Prensibi

• Prototipler ve Motor Tipleri:
  İlk prototiplerden biri elektrik motorlu, diğeri benzinliydi. Benzinli modelde 2.5–6 HP Douglas motor ve 3 vites + geri vites bulunuyordu. Araç yaklaşık 3 metre boyunda ve 450–450 kg ağırlığındaydı. 
• Tasarım:
  Büyük bir metalara ya da deri kaplı dış çember içinde, sürücü ve motorun birlikte hareket ettiği iç bir taşıyıcı bulunuyor. Bu iç kabin çember üzerinde kayarak aracın dış tekerleğini döndürüyordu. 
• Performans:
  Dynasphere yaklaşık 30 mph (48 km/s) hıza ulaşabiliyordu. Popular Science dergisi, bu aracın geleceğin aracı olacağını iddia etmişti.
• Direksiyon Mekanizması:
  İlk modellerde sürücü dönmek için eğilmek zorundaydı. Son tasarımda iç kabin dişlilerle yana eğilerek direksiyon sistemine adaptasyon sağlandı. Bu model 8 kişilik versiyon yapım aşamasına kadar geldi. 

 Neden Başarılamadı?

• Zorluk Yaratması:
  Araç zor dönüyor, frenleme sırasında kabin içinde dönme (“gerbiling”) olayı yaşanıyordu; sürücü iç lastik gibi kendi çevresinde dönebiliyordu.
• Görüş Problemleri:
  İç dış çember hızla geçerken kafes kısmı sürücü görüşünü neredeyse yok ediyordu.
• Güvenlik ve Regülasyon:
  Stabilite ve fren güvenliği sorunları nedeniyle seri üretime geçilemedi. Tasarımın pratikte yol güvenliği açısından pek uygun bulunmadığı sıradan haber gündemine bile yansımadı. 

 Dynasphere Özellik Tablosu

 Neden İlgi Çekici ve İlham Verici?

• İlkel ama cesur vizyon: Tek tekerlek içinde sürücü kabini fikri, otomotiv paradigmasını yeniden sorgulattı.
• Tarihi ilham kaynağı: Monowheel kavramını David'in eskizleriyle yeniden yorumlayan Purves, mühendislik ve konsepti buluşturdu.
• Modern dönemde ilgi: Koleksiyoncular, mühendisler ve sanatçılar hala Dynasphere konseptinden ilham alıyor. 

 Neden Bu Konuyu Seçtik?

Dynasphere; yenilikçi fikir, mühendislikdeneyimi ve tarihsel vizyon unsurlarını birleştiren nadir örneklerden biri. renamesoft.com.tr okuyucuları için hem geçmişte hayal edilmiş geleceğe dair ilginç bir kapı aralıyor hem de teknoloji meraklılarına ilham veriyor.