Idempotent yapı, bir API’ye aynı isteği kaç kez gönderirseniz gönderin, sistemin sonucu değiştirmemesini sağlar. RenaneSoft olarak, görünmeyen bu mühendislik detayının sistem güvenliği üzerindeki büyük etkisini açıklıyoruz.

Yazılım sistemlerinde bazı hatalar sadece kodla ilgili değildir; sistemin tekrar eden davranışlara nasıl tepki verdiğiyle ilgilidir.
Hiç fark ettiniz mi? Bir ödeme formunda “Gönder” tuşuna birkaç kez bastığınızda bazı uygulamalar paranızı iki kez çekebilir. Ama bazıları sadece bir kez işler. İşte o farkın ardında idempotent (idempotentlik) denilen çok özel bir yazılım prensibi yatar.

 Idempotent Nedir?

Bir işlem idempotent ise, o işlemi bir kez, on kez, hatta yüz kez yapmanız sistemin sonucunu değiştirmez.
Yani tekrar eden aynı istek, her seferinde aynı sonucu verir. Yan etkisizdir.

 Gerçek Hayatta Kullanımı:

• Bir kargo sisteminde aynı siparişin iki kez işleme alınmaması
• Ödeme API’sinde aynı işlemin iki kez para çekmemesi
• Kullanıcı kaydında, aynı e-posta adresinin tekrar oluşturulmaması

Geliştiriciler bu durumları yönetmezse, sistem:

• Çift işlem hatası
• Veri tutarsızlığı
• Müşteri şikayetleri gibi ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalır.

 Yazılımcı Neden Bunu Bilmeli?

Çünkü API geliştirirken çoğu kişi yalnızca “doğru cevap” vermeyi önemser. Ama aynı istek birden fazla kez gönderildiğinde ne olacağı genellikle göz ardı edilir.

Özellikle:

• Mobil cihazlarda çift tıklamalar
• Ağ kopması sonucu tekrar eden istekler
• Kullanıcıların sayfayı yenilemesi gibi durumlar
  bunların hepsi istemeden sisteminizi test eder.

RenaneSoft olarak biz her API'mizi tasarlarken bu mantığı uygular, kritik noktalarda idempotent anahtarları (idempotency keys) kullanırız.

 Nasıl Uygulanır?

1. İsteklere özel benzersiz bir kimlik atanır (UUID gibi)
2. Sistem, daha önce bu kimlikle aynı işlem yapıldı mı diye kontrol eder
3. Eğer yapıldıysa tekrar işlem yapmadan önceki yanıt döndürülür

Bu, hem işlem güvenliği sağlar hem de altyapıya yük bindirmez.

 Sonuç

Idempotentlik, çoğu yazılım geliştiricisinin adını bile duymadığı ama hatasız sistemlerin gizli gücüdür.
Görünmeyen, ama yaşanabilecek büyük sorunların önüne geçen bu yapı, kullanıcı memnuniyetinden finansal güvenliğe kadar her süreci etkiler.

RenaneSoft, bu gibi mühendislik detaylarını yazılımlarına entegre ederek projelerin yalnızca çalışmasını değil, doğru ve güvenli çalışmasını garanti altına alır.

RenaneSoft – Görünmeyeni düşünür, yazılımı sağlam temelle kurar.